İstikbalimizi merak ediyorsanız Katil Joe’ya gidiniz
Yılbaşı geldi, medyada geleceği gördüğünü iddia eden falcılar bir kez daha boy gösterdi… Yıldızlardan haber verenler, burç bilgilerinin rehberliğinde geleceği okuyanlar istikbalimizi gözlerimizin önüne getirip rehber oldular. Siyaset arenasında ise kimi aydınlık kimi karanlık tablolar çizdi. Bütün bunlar olurken yepyeni bir tiyatro topluluğu geleceğimizi bunların hiçbirine gerek kalmadan tüm boyutlarıyla karşımıza getirdi: Katil Joe… Engin Hepileri’nin kurduğu ‘Tiyatro İN’ ilk oyun olarak Tracy Letts’in yazdığı ilk oyununu seçmiş. Çok isabetli bir seçim yapmış. Televizyonun esir aldığı, her üyesi ayrı bir dünyada yaşayan, değerleri yıpranmış bir çekirdek ailenin yok oluş serüveni.. Onları birleştiren bir ev değil sadece bir çatıdır. Karanlık ilişkiler içindeki oğul Chris (Taner Ölmez) uyuşturucu mafyasına borçlanınca babası Anseli’den (mehmet Birkiye) yardım ister ama televizyondaki maçlar bu haberden daha çok ilgisini çekmektedir. Para bulmanın tek çaresi olarak annelerini yani babanın eski eşini öldürerek sigorta parasını almayı düşünürler. Önemli olan ‘para’dır aile bağları değil… Çocuklar annelerini, adam eski eşini öldürmek üzere polis-kiralık katil Joe Cooper’ı (Engin Hepileri) tutarlar… Tıpkı ruhunu Mefistofeles’e satan Doktor Faust gibi… Katilin parasını peşin ödeyemeyecekleri için de evin kızı Dottie (Öykü Karayel) Joe’ya rehin verilir. Ama işler beklendiği gibi gitmez. Tüm aile bir rehinedir artık. Joe yönetimi ele alır. Evde bir düzen kurulmuştur herşey yerli yerindedir. (Bizde de düzen ve istikrar için neler yapılmadı ki) Ruhumuzu şeytana satmadık mı! Herkes gizli hesaplarının bedelini çok ağır bir biçimde ödeyecektir…
Tracy Letts, oyunun matematiğini ve gerilim temposunu çok iyi düzenlemiş, Yönetmen Mehmet Birkiye de oyunun zaman içinde hızlanan temposunu ve yükselen gerilimini çok iyi ayarlamış. Elbette oyuncuların bu tempoya uyumu da çok önemli. Birkiye, ‘Baba’ rolüyle de çok güzel bir kompozisyon çiziyor. Ansel Smith Aile reisliğini, iktidarını yitirmiş, televizyonun büyülü dünyasına kaptırmıştır kendini, olayları değiştirme gücü olmadığı için karısı ve çocuklarının iteklemesiyle yaşar… Ailenin her bireyi televizyonun bir programına tutkundur. Odaya her giren televizyon kumandasına sarılır, konuşmalar bile yüz yüze değil televizyon ekranına bakılarak yapılmaktadır. Ailenin ikinci bağı cinselliktir, hepsi bir narsistir, tutkuları giderek hastalıklı hale gelmiştir. Birkiye’nin başarısı yazarın küçük cümlelerle değindiği bu durumların altını sahnede davranışlarla çizmesi, oğulun tişörtünü değiştirirken aynaya bakışı, kardeşiyle öpüşmesi, üvey anne Sharla (Defne Halman) ilişkisi… Joe’nun kıyafeti, evin köpeğiyle ilişkisi,küçük ve iyi hesaplanmış bir ayrıntı. Ailenin bütün üyelerine havlayan köpek yalnız joe’yu görünce havlamaz. ( Namık Kemal ne der “Köpektir sayyad-ı bi insafahizmet eder”) düzen tutkusu sahne duruşu ve bakışları bize Mefistofeles’i anıştırır. Engin Hepileri, soğukkanlı katil Joe’yu başarıyla sahneye taşıyor. Pazarlık ettiği ve şiddet uyguladığı sahnelerdeki mimik ve hareketleri ‘büyük oynamaya’ alışmış oyuncularımıza bir ders sayılabilir. Defne Halman ‘üvey anne’de tiyatromuzun unutulmayacak rollerinden biriyle sahneyi esir alıyor. Birinci perdede üvey oğluyla karşılaşmasında, ikinci perdede cenaze dönüşü ve Joe ile kavga sahnelerinde gerçekten yıldızlaşıyor. Taner Ölmez geçen yılki ‘Aut’taki başarısını daha da arttırıyor. “Tiyatromuz iyi bir oyuncu kazandı” diyebiliriz rahatlıkla… Öykü Karayel, o içten pazarlıklı kızı daha iyi oynayabilirdi, hele ‘Güzel Şeyler Bizim Tarafta’ki başarısını göz önüne alırsak…
Katil Joe, özellikle bizim ülkemizde yaşayanlar için çok önemli bir oyun. Bir kere gerçek bir tiyatro zevki tattırdığı için. İkincisi metninin tutarlılığı, dilinin netliği ile örnek bir metin olduğu için. Bu nokta çok önemli; bazı oyun yazarlarımız, iyi konular buluyorlar fakat mesaj verme kaygısıyla oyun akışında tutarsızlığa ve gerek olayların gerekse kişilerin ilişkilerinde çelişkilere düşüyorlar. Bir de bizi ‘Küçük Amerika’ yapmak isteyip de başaranların götüreceği son noktayı bütün açıklığı ile göstermesi nedeniyle. Bu da az bir şey mi.
Evet bu oyunu mutlaka görün. Bu yılın sanat olaylarından biri. Katil Joe’yu unutamayacaksınız…
Sevgili Hami Çağdaş..
Sizin ve o güzel anlatımlı yazılarınızın takipçisiyim.
Yazılarınızın devamını büyük bir merak ve şevkle bekliyorum ama uzun zamandır devamı gelmedi.. Bizleri o yalın sıcak ve algımızı değiştiren yazılarından daha fazla mahrum bırakmamanız dileklerimle.En kısa zamanda yeni yazılarınızla buluşuruz umarım….:-)