Kültür Bakanlığı’nın özel tiyatrolara verdiği yardımlarla ilgili skandallar bitmiyor. Yardım alan kimi şirketler dikkat çekici. Bakanlığa farklı şirket adlarıyla başvuruda bulunan bir topluluğun en az altı ayrı oyun için yardım aldığı ortaya çıktı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın özel tiyatrolara verdiği yardımlar, Gezi eylemlerine destek veren bazı tiyatroların listeye girmemesi ve yardım alanlara uygulanan “ahlak protokolü” ile tartışma yaratmıştı. Geçen yıl yardım almayıp bu yıl alan oyunların listesi incelendiğinde önemli bir yolsuzluğun olduğu ortaya çıkıyor.
Özel tiyatrolara verilen ödenek listesinde 10., 12., 16. ve 19. sırada yer alan oyunlar, Oyuncu Tayfası adlı grup tarafından sahneleneceği duyrulan oyunlar. “Amatör oyunlar” kategorisinde yardım alan “Çılgın Cenaze” adlı oyun da bu grubun sanat yönetmeni ve “babası” olduğunu iddia eden Kerem Yılmaz’ın.
Kerem Yılmaz’ın soL’a verdiği bilgiye göre, yine amatör listede yer alan ve Oyuncu Tayfası ekibinin üyesi Halil İbrahim Kaplan’ın yönetmenliğini yaptığı ve oynadığı “Şekerpare” adlı oyun da yardım almaya hak kazanmış.
Her oyuna ayrı şirket
Yardım listesinde her oyun için farklı şirketlerin ismi bulunuyor. Yönetmelikte bu konuya dair herhangi bir madde bulunmuyor, ancak tiyatrocular bu zamana kadar her topluluğun bir oyun için yardım aldığını söylüyor. Oyuncular bu durumun büyük bir adaletsizlik ve haksızlık olduğunu belirtirken daha önce kardeş olduğu için, eskiden ortak olup ayrılıp başka tiyatolar kurdukları için yardım alamayan tiyatrolar olduğunu anlatıyor. Ancak “Bilge Kral-Aliya”, “Benim Adım Necip”, “Sürgün Sultan”, “Püf Noktası”, “Şekerpare” ve “Çılgın Cenaze” oyunları Tiyatro Tayfası’nın internet sitesinde yer alan bilgilere göre bu gruba ait.
Oyuncu Tayfası 2013-2014 yılına hangi oyunlar ile girdiğini kendi sitelerinde şöyle anlatıyor: “Sanat Yönetmenliğini Kerem Yılmaz’ın yaptığı ekip bu sezon zengin bir repertuarla seyirci karşısına çıkmayı planlıyor. Yeni sezonda Vahdettin Han’ın hayatının son dönemine ışık tutan “Sürgün Sultan”, Bosna Hersek’in unutulmaz Cumhurbaşkanı Aliya İzzet Begoviç’in hayatını konu edinen “Bilge Kral-Aliya”, Necip Fazıl Kısakürek’in oyunlarından derlenen kolaj çalışması “Benim Adım Necip”, 28 Şubat sürecini ve günümüze yansımalarını ele alan; “Şubat’ın Sonu”, ve kahkaha tufanı; “Çılgın Cenaze” isimli vodvil ile 5 farklı yetişkin oyunu ile seyircisiyle buluşmayı planlıyor. Ayrıca ilk kez geçtiğimiz sezon sahnelenen “Baba” ve “Püf Noktası” eserleri bu sezonda sahnelenmeye devam edecek.” Yine aynı grup, bu sezonun oyunlarından biri olarak, “Şekerpare”yi de duyurmuş. Oyuncu Tayfası, 2005 yılında AKP’li Bahçelievler Belediye Başkanı Osman Develioğlu himayesinde faaliyetlerine başlamış ve halen belediyeden destek alıyor.
Oyuncular Tayfası’nın “Bilge Kral-Aliye” oyunu için Antrakt Prodüksiyon Tic. Ltd. Şti. başvuru yapmış. “Sürgün Sultan” oyunu için ise Demim müzik yapım org. gıda kozm. inş. san. ve tic. ltd. Şti. başvuru yapmış. Dikkat çekici nokta ise 10. ve 16. sıradaki oyunlar adına başvuran bu şirketlerin adresleri aynı: Merkezefendi Mah.Tercuman Sitesi A-7 Blok No:22 Cevizlibağ – Topkapı.
Necip Fazıl ve Menderes’e ödenek
2013-2014 yılında ilk defa yardım alan toplulukların oyunlarına bir göz atacak olursak; Said Nursi’nin sürgün yılları (Barla’da Diriliş), Adnan Menderes’in idamı (Yaslıada), Padişah Vahdettin’in hayatı (Sürgün Sultan) ve Neci Fazıl Kısakürek ile ilgili oyunlar (Püf Noktası- Benim Adım Necip) dikkat çekiyor
‘Bilmiyorum’ dediği oyunun künyesinde ismi yazıyor
“Oyuncu Tayfası benim çocuğumdur” diyen Sanat Yönetmeni Kerem Yılmaz ile telefonla görüştük. Kerem Yılmaz’a oyunları için Bakanlık’tan yardım alıp almadığını sorduk. Kendi adına “Çılgın Cenaze” oyunu için amatör tiyatrolar kategorisinde aldığını söyledi. Başka oyunlar için alıp almadığını sorduğumuzda ise “Hayır” diye yanıtladı. Yılmaz’a “listede başka oyunlarınızın da yardım aldığı görünüyor” dediğimizde ise “Hangisi acaba?” diye soruyla yanıt verdi. Yılmaz, “Bilge Kral- Aliye” ve diğer oyunları oynamadıklarını söyledi. Ancak bütün oyunlar, internet sitelerinde, 2013-2014 oyunları olarak yer alıyordu. Kerem Yılmaz, “Listede benim adım geçiyor mu?” diye sordu. Gerçekten de Kerem Yılmaz’ın adı yalnızca bir oyunda geçiyor, diğer oyunlar farklı şirketlere ait görünüyordu. Yılmaz daha sonra, “Projelendirilme aşamasında yardımcı olduğumuz oyunlar var onlar olabilir. ‘Sürgün Sultan’ var mesela. Başka bir arkadaşımızın kendi adına aldığı ‘Şeker Pare’ oyunu yardımı var, ama Oyun Tayfası’nın oyunları değil. Onlar proje bazlı oyunlar şu an çıkmış mıdır bilmiyorum. Firmalarla ilgili bir bilgim yok yani” dedi. Oysaki Yılmaz’ın önce “bilmiyorum”, daha sonra “proje bazlı, destek verdik” dediği oyunlarda yönetmen veya sanat yönetmeni olarak adı yazıyor, dahası tüm bu oyunlar Oyuncu Tayfası repertuarı olarak resmi internet sitesinde yer alıyordu. Yılmaz daha sonra, “Tamam doğru sene başında öyle projeler vardı daha sonra başka firmalar aldı bu projeleri. Ben de onları fark ettim, benim hiçbir bilgim yok yani onlarla ilgili. Benim projelerle bağlantım yok ne oyuncu olarak ne sanat yönetmeni olarak ve oyunlar çıkınca da görürsünüz durumu” dedi. Yılmaz’ın söyledikleri, aynı grup tarafından hazırlanan ancak başka şirket adlarıyla başvuruda bulunulan oyunlar gerçeğini değiştirmedi.
Tiyatrocular yardım yolsuzluğuna tepkili
Aynı tiyatro grubunun farklı şirket adlarıyla başvurup birçok oyun için yardım alması hakkında tiyatro sanatçılarının görüşlerini aldık.
‘SÖYLEYECEK LAF BULAMIYORUM’
Genco Erkal: Böyle bir şey olamaz tabii. Yönetmelikte her grup bir proje için alabilir diye biliyorduk. Bugüne kadar da bu böyle uygulandı. Ama şimdi istediklerine bu tür şeyler yapabiliyorlar. Ben artık söyleyecek laf bulamıyorum. Şaşırdım. Bunların bu kadar ayrıntılarına bakmadık tabii. Geçen sene Şehir Tiyatroları’nda yönetmelik değişikliği oldu. Orada üç-dört oyunluk bir repertuar söz konusu oldu. Şehir Tiyatroları’ndan bağımsız olarak belediyelerin bunları finanse edeceği, bunların içinden bağımsız prodüksiyon çıkaracaklarını, her oyun başına şu kadar para verileceğini, oyunculara da şu kadar para vereceklerini, Şehir Tiyatrosu oyuncularını bunda kullanacaklarını söylediler. Bu oyunların bütün AKP’li belediyeleri dolaşacağını oralarda turne yapacağını söylediler. Örgütlü olarak planlar yapmaktalar. Geçen seneki bu girişim çok tepki çekti ve durdurdular. Belki böyle bir şeyi yapıyorlardır şimdi. Geçen sene durdurulan proje olabilir bu. Zaten orada listeye bakarsanız, şu ana kadar bizim adını duymadığımız, kimdir bu, nereden çıktı bu, bu isimde bir tiyatro olabilir mi, bilmediğimiz gruplar var.
‘BUNLARI DAVA EDECEĞİZ’
Orhan Aydın: Yardım işinin, bizlerin emekleriyle kazanılmış, elde edilmiş bir hakkın, kendi yandaşlarına -yaptıklarının tiyatro oyunu da olmadığı kesin olan- dağıtılması projesine dönüşmüş demektir. Bunun gibi başka şeyler de var. Karton üreten bir firmanın burada başvurup alması gibi… Yine adını hiç bilmediğimiz duymadığımız, tiyatro adıyla ortaya çıkmış, gerçekte ne idüğü belirsiz yapılar var. Bu hem komisyonun, hem de AKP’nin giderek bu konudaki tutumunun net bir örneğidir. Bizlerden oluşan bir fonu ulufe gibi dağıtmak sanat alanıyla bir ilgisi olmayanlara bunu vermek başlı başına bir hak gaspıtır. Açık bir şekilde AKP’nin hayatın her alanında yaptığı, açıkça dinlediğimiz, gördüğümüz, ülkemizin yaşadığı yolsuzluklar meselesinin bir parçasıdır. Bütün bunları dava edeceğiz. Kabul edilemez bir durumdur. Sözünü ettiğiniz birçok oyundan ödenek alması şimdiye kadar görülmemiş bir şey değildir. Komisyon üyelerinin içerisinde kendisini tiyatro insanı olarak gören insanların buna göz yumuyor olması da o komisyonun hiçbir fonksiyonu olmadığını, yaptırımın direkt bakanlar ve bürokratlar tarafından yapıldığını gösteriyor.
‘CİDDİ YOLSUZLUK’
Nedim Saban: Burada dava açılması gerekiyor. Ciddi bir yolsuzluk var. Hükümetin kendi parası değil bu para, Tayyip Erdoğan’ın, Kültür Bakanlığı’nın da parası değil. Halkın parasını böyle har vurup harman savurmanın hiçbir manası yok. Tiyatronun politik olması şart değil, ancak böyle bir yolsuzluk ve haksızlık kabul edilemez. Bunun için suç duyurusunda bulunmak gerekiyor.
‘RAPORLARI BÜROKRATLAR HAZIRLIYOR’
Prof. Dr. Semih Çelenk (Özel Tiyatrolara Yardım Değerlendirme Komisyonu üyesi): Genelde biz oyunların yüzde 60-70’ini tanıyabiliyoruz. Fakat tiyatro adlarıyla şirket adları çok farklı birbirinden. Bu sıkıntı yaratıyor. O yüzden ilk kültür müdürlüklerinden gelen raporlar var. Bu komisyona sunum yapan bürokratlar rapor hazırlıyorlar. Yerlerini gidip görüyorlar. Ben bilmiyorum diyelim, o rapora göre bakıyoruz. Onların ticari sorumluluğu Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü’ne ait, sadece sunum yapıyor. Mesela Kars’tan, Sinop’tan başvuran oluyor. Oradaki dostları tanıyor musunuz, nasıl diye soruyoruz. Ama bazen hiç bilgi alamıyoruz. Bilmiyorlarsa o zaman il kültür müdürlüğünden gelen rapor araştırma asıl kabul ediliyor. Bir sıkıntı varsa orada oluşuyordur.
Sanatçılar susmuyor
Tiyatro sanatçıları AKP hükümetinin sanat ve sanatçı düşmanı politikalarına karşı “Susmuyoruz, Susmayacağız” diyerek bugün 14.00’te Ses Tiyatrsosu’nda buluşuyor. “Kara örtü atarak yaftalayıp, ötekileştirmek isteyen sistem yürütücülerine karşı bir araya geliyoruz” diyen sanatçılar, özel tiyatrolara Kültür Bakanlığı tarafından verilen yardımlarla ilgili açıklama yapacaklar. Birçok sanatçının katılacağı toplantıda tiyatrocuların bildirisini Genco Erkal, Gülriz Sururi, Rutkay Aziz, Ferhan Şensoy, Mehmet Ergen, Nedim Saban, Yücel Erten, Orhan Aydın, Levent Üzümcü, Mert Fırat ve Emre Kınay okuyacak. Sanatçılar, halkın ve tiyatroların vergileriyle oluşturulan yardım fonunun, muhalif tiyatrolara verilmemesi ve yardım protokoüne eklenen 14. maddeyle yardım alan oyunların içeriklerine müdahale edilmesine karşı “Diren Tiyatro” diyecekler.
Neslihan Koçaslan – soL
30 November 2013 – 16:29
