Şehir merkezinde, çevre kasabalardan erkeklerin doldurduğu, sekiz kadının çalıştığı bir pavyon. Sözkonusu pavyon valilik emriyle küçük bir kasabaya taşınmak zorunda bırakılmıştır. Filmin başında pavyondaki kadınların taşınma hazırlıklarına, bu arada, pavyondaki kızlardan birinin tutkulu ve imkânsız aşkına tanıklık ederiz. Filmin devamını da pavyonun taşındığı küçük kasabadaki küçük çocuğun, Yusuf’un gözünden ve dilinden izleriz. Filmde hayat kadınlarının kasabaya gelişi, yöre kadınlarının ve yöre halkından kimi erkeklerin buna karşı çıkışı, sertleşen tepkileri mizahi bir dille aktarılıyor seyirciye…
Onur Ünlü’nün senaryosunu yazdığı Uzaklarda Arama, Türkân Şoray’ın “Azap”; “Bodrum Hakimi”, “Dönüş” ve “Yılanı Öldürseler”den sonra yönetmen koltuğuna oturduğu beşinci film. Türkân Şoray sekiz farklı kadının sekiz farklı yaşamını bir masal havasında yansıtmış beyaz perdeye. Bu masalda mizah ve bu mizahın içinden doğan güldürü sizi tam kahkahalara boğarken, ardından gelen dramla boğazınızın düğümlendiğini hissediyorsunuz. Yöre güzelliklerinden de yararlanarak yalın, iddiasız ama canlı, etkileyici, temponun hiç düşmediği bir reji gerçekleştirmiş sanatçı.
Filmdeki tüm oyuncular belli bir düzeyin üzerinde bir oyunculuk sergiliyor. Film farklı insanların dünyalarını anlatırken belli bir stara sırtını dayamamış olması, her oyuncuya aynı olanakları tanıması dikkati çekiyor. Yağmur Ünal’ın ölçülü ve mesafeli bir oyunculuğu var. Yorumladığı romantik, içine dönük, hayalleri yaşayan karakterle bire bir örtüşmüş bu oyunculuğu, onu daha bir masal kahramanı yapmış. Filmde oyuncuların ortak başarılarından söz etsek de, Mustafa Uğurlu ve Mehtap Bayrı’nın akıllara kazınan oyunculuklarına ayrı bir parantez açılması gerektiğine inanıyorum. Türkân Şoray’ı filmin bir saniyelik bir bölümünde gördük; Nuri İyem’in kadınlarını anımsatan o anlık fotoğraf unutulur gibi değil. O bir saniyelik görüntüsüyle filme imzasını atmış Sultan.
Türkân Şoray tüm sinema yaşantısında birçok kadına hayat vermiş bir sanatçı. Hep kadını, kadın haklarını savunmuştur. Uzaklarda Arama da kadın üzerine bir film. Hayat kadınları, hayat kadını oldukları için suçlu mudur? Onlara karşı çıkan, onları kasabaya istemeyen kadınları bu davranışlarından ötürü suçlayabilir miyiz? Peki, kimdir asıl suçlu olan?… İşte bu ve benzeri soruları gündeme getiren yapıt kadınlar ve önyargılar üzerine bir film… Önyargılarımızdan arınıp, önyargının yerine hoşgörüyü getirmemiz gerektiğini, kimseyi ötekileştirmememiz gerektiğini, anlayış, güzellik ve dayanışmayla her şeyin üstesinden gelinebileceğini vurgulayan bir film…
Ve Uzaklarda Arama kimi bilinçli çekilmiş sahnelerle çağrışımlar yaratarak, Eşref Kolçak, Suna Selen gibi sinema emekçilerinin kısacık rollerde perdede görürnmesini sağlayarak, kasabadaki sinema salonuna yıkılan Emek Sineması’nın adını vererek, Atıf yılmaz’ıyla, Lütfi Akad’ıyla, Vesikalı Yarim’le… Yeşilçam sinemasına Türkân Şoray’ın gönderdiği bir selam, bir saygı duruşu.
YAŞAR İLKSAVAŞ
www.dirensanat.com
