Kafkas Tebeşir Dairesi – Bertolt Brecht’in yazdığı . Mülkiyet-emek ilişkisini sorgulayan oyunu Ümit Aydoğdu yönetiyor.Oyunun provaları geçtiğimiz yıl açılan Baba Sahne’de devam ediyor.
Tiyatroadam “Yeni sezonda sahneleyeceğimizi iki yeni oyunumuzan ilki olan Bertolt Brecht’in yazdığı ve Ümit Aydoğdu’nun yönettiği Kafkas Tebeşir Dairesi’nin provaları devam ediyor…
Prova sürecinde bizi hiç yalnız bırakmayan ve tüm imkanları sağlayan Baba Sahne ekibine tekrar çok teşekkür ediyoruz…” diyerek sosyal medya üzerinden yeni oyunlarının duyurusunu yaptı. Bu arada ‘Kafkas Tebeşir Dairesi’nden başka bir oyun oynayacaklarını haberini de vermiş oluyorlar. oyunun ilk gösterimi Ekim 2017’de yapılması planlanıyor.
Kafkas Tebeşir Dairesi’nin Konusu
Kafkas Tebeşir Dairesi, üretilen üretenindir, buğday onu yetiştirenindir düşüncesinden yola çıkarak, çocuk, doğurup da onu terkeden anne midir, yoksa onu terkedildiği yerde bulup onu yetiştirip büyütenin midir? Çocuğun annesi, ona can verenin midir, yoksa ona kan verenin midir?
Brecht, oyunda bunun yanıtını bulmaya çalışır ve bulur. Grusche çocuk uğruna yaşamını ve sevgilisini tehlikeye sokarken, sahnenin önüne gelen şarkıcı, “Korkunç şey şu iyilik eğilimi “, diye ezgisini sürdürür. Azdak, yanlış bir nedene dayanarak doğru karar verir. Azdak duyguların kölesi olduğu için yanlış yapar, ama sağduyusunu ve aklını kullandığından, bir de insanları çok iyi tanıdığından kararlarında sağlıklıdır. Bu karakter, akıl duygu çatışmasının bir savaş alanı gibidir. Onunla her zaman insanca doğru olan kazanır. Bu yüzden, Azdak, sonuçta iyi ve temiz bir insandır. Yapmak istedikleri şeyler,
duygusal tasarıları, akıl ve sağduyusu ile suya düşer.
Kafkas Tebeşir Dairesi, Brecht’in, kendi oyunlarıyla Broadway’de Amerikan tiyatrosuna girme çabalarının bir ürünüdür. Brecht, 1943’de Los Angeles’da oyun yazarı Clifford Odets?la tanıştıklarında, sinema oyuncusu olan yazarın karisi Brecht’e bir oyun yazmasını önerir. Brecht onun önerisiyle, Kafkas Tebeşir Dairesi oyununu seçer. Brecht, Kafkas Tebeşir Dairesi’nin konusuyla 1920’li yılların baslarından beri tanışıktır. Çin efsanelerinden alinmiş olan Klabund’un oyunu Tebeşir Dairesi, 1924’de Almanya’da yayınlanmış ve Max Reinhardt?in rejisiyle sahnelenmişti. Brecht ilk kez 1940’da İsveç?te sürgünde iken Augsburg Tebeşir Dairesi?ni yazar. Memleketi olan bu kentteki olayları başka zamanlara kaydirir, oyun içindeki olay bağlantılarını sağlamak için 30. Yıl Savaşları?ndaki olayları seçer. Bundan da anlaşılacağı gibi Brecht, Kafkas Tebesir Dairesi oyunu için Broadway’de sözleşme imzalarken oyunun tüm malzemesini biliyordu. Yalnızca oyun mekânının Kafkasya olması Broadway’de kararlaştırılmıştır. Oyun mekânın seçiminde o dönemin tarihinin etkisi vardır. Çünkü Nazi Almanya?sının 2. Dünya Savası?nda Sovyetler Birliği?ne saldırmasının esas hedefi Kafkasya’daki petrol yatakları idi. 2. Dünya Savası?nda Sovyetlerin Nazilerden ilk kurtulan bölgesi Kafkas cephesidir. Savaş haberlerini dikkatle izleyen Brecht, Kafkasya?nın kurtulmasında Hitler’in faşist diktasının artik sonunun geldiğini umutla görür. Kafkas Tebeşir Dairesi’nin ana konusu, Çin Yuan Hanedanlığı döneminde (1280?1368) yasamış olan Li-Çen-Fu’nun Tebesir Dairesi oyununa dayanır. Bu oyunda çocuk sonunda kendi öz annesine kalırken, Brecht?in oyununda tam tersine, çocuk gerçek annesine değil, onu büyüten ve ona gerçek annelik yapan kadına kalır. Kafkas Tebeşir Dairesi bir ibret oyunudur; oyun içinde oyun yapısıyla, ?mülkiyet – emek? ilişkisini sorgular; emeği, kazanımda en belirleyici unsur olarak kabul eder. Mülkiyet, kanunla, mirasla, toplumsal statüyle değil, emekle elde edilen bir kavram olarak gösterilir. Bu oyun, Brecht’in kurduğu Berliner Ensemble Tiyatrosunun epik oyunlarının başyapıtı sayılmıştır.
