Bahar 2018 sayısında Tek Kişilik Oyun ve Anlatı üzerine dosya ve 18.yılına giren Tiyatromtem dosyasi dikkat çekiyor. Bu sayı itibariyle her sayısında bir tiyatro topluluğunu konuk eden Teb Oyun’un Bahar Sayısınin konugu Ankaralı Mek’an Sahne. Bir Oyun Üç Bakış bölümünün konuğu ise Altıdan Sonra Tiyatro ve Pera Otel’i ortak yapımı Pera’nın Zamanı.
Teb Oyun Dergisi
TEB OYUN BAHAR /2018 37. SAYI ÇIKTI!
Yine bir Dünya Tiyatro Günü’nü kutladığımız Bahar sayımızda yoğun bir içerik okurlarımızı bekliyor. Bahar sayımızın ilk yazısı Zehra İpşiroğlu’nun günümüzün en önemli sorunlarından biri olan göç olgusundan yola çıkan, Dostlar Tiyatrosu prodüksiyonu Göçmenleeeer oyunu üzerine yazdığı eleştiri. Eleştiri yazılarımızın ikincisiyse Kanada’dan
farklı bir Hamlet yorumu. Berna Ataoğlu’nun değerlendirdiği oyun çok kültürlü bir kadro tarafından ve rock and roll müziğinin çıkış noktası olduğu ilginç bir yorum. Son eleştiri yazımız Galataperform’un sahnesiz, tamamen seyirciler arasında ve onlarla birlikte sergilediği When in Rome adlı oyun üzerine Ayfer Çiçek’in kaleminden. Nedim Saban, dosya konumuzla da bağlantıları olan alternatif tiyatro kavramını ve ülkemizdeki ‘’alternatif’’ tiyatroları araştırdığı ‘’Ne Kadar ve Nereye Kadar Alternatif’’ başlıklı yazısıyla ilk kez okurlarımızla buluşuyor. Saban, Yiğit Sertdemir, Mirza Metin ve Cem Uslu’ya sorular yönelterek hazırladığı ve kavramın ülkemizdeki karşılıklarının ve uygulamalarının izini sürdüğü bir çalışmasını bizimle paylaştı.
Dosya konumuz geçen sayı girişini yaptığımız tek kişilik oyunlar ve anlatı üzerine. Sezonda ve son yıllarda belirgin bir eğilim halini alan ve seyirciyle paylaşılan bu anlatılar gittikçe daha dikkat çeker nitelikte. Bununla bağlantılı olarak, tek kişilik oyunlar üzerine kuramsal bir bakış ve örnekler üzerinden yapılan değerlendirmelerle oluşturulan dosyamızın ilk yazısını Ayşegül Yüksel yazdı. Tarih boyunca başlangıç ve gelişim süreci kısaca özetlenen ve ülkemizdeki örneklerle devam eden tek kişilik oyunların oluşturduğu giriş niteliğindeki bu yazıdan sonra Esen Çamurdan, sezon boyunca sahnelenen Sen İstanbul’dan Daha Güzelsin, Dirmit, Bir Baba Hamlet ve Judith ile Masal Yolunda adlı anlatı odaklı oyunlar hakkındaki yorumlarını paylaşıyor. Eylem Ejder ise ‘’Deneyim Anlatıları’’ başlığıyla oyuncuyu ve an’ı merkeze alarak Avzer, Dirmit, Dünyanın En Güzel Arabistanı gibi güncel örneklere yer vererek meseleyi kuramsallaştırmaya çalışıyor. Böylece yazı, okuru konuyla ilgili çok boyutlu düşünsel bir sürece davet ederken, Zehra Bilgin’in Yiğit Sertdemir’le “Oyunculukta An’lama” üzerine yaptığı söyleşi de benzer noktadan yola çıkarak oyunculuk eğitimi üzerine konuya açıklık getiriyor. Emre Yüksel ise tek kişilik oyun oynayan Ahmet Melih Yılmaz, Nezaket Erden, Cem Uslu, Başak Kara ve tek kişilik oyunlar yazmış Pelin Temur, Ali Cüneyd Kılcıoğlu, Leyla Yazıcı’ya yönelttiği sorularla konuyu oyuncu ve yazarların deneyimleriyle, örnekler üzerinden zenginleştiriyor. Dosyanın son yazısı yine tek kişilik bir oyun üzerine eleştiri. Leyla Yazıcı tarafından yazılan ve sahnelenen, Kadıköy Teatron yapımı Babamın Toprakları’nı Fulden Aytaç kaleme aldı.
Dosyamızı tamamlarken dergide aynı bağlamı korumaya devam eden bir içeriği de sürdürmeye çalıştık. Günümüzün en önemli tiyatro ve performans kuramcılarından biri olan Prof. Dr. Erika Fischer-Lichte’nin Tina Peric’le yaptığı ‘’Anlamaya Karşı Deneyimleme’’ başlıklı söyleşi Eylem Ejder tarafından çevrildi. Söyleşi Lichte’nin 2016 yılında, IATC-AITC tarafından davet edildiği Belgrad’ta bir konferans sonrasında yapılmış. Yine anlatı deyince bu alanda hem araştırmalarıyla hem de oyunlarıyla önemli bir yol kateden Tiyatrotem’i atlamak mümkün değildi. 18. yıllarını tamamladıkları şu günlerde, Tiyatrotem’in çağdaş anlatı üzerine oluşturduğu çok özel deneyimler bugün olduğu gibi belki gelecekte birçok araştırmaya kaynak olacak nitelikte. Tiyatrotem’in kurucularından Ayşe Selen’i ne yazık ki yeni yıla giremeden kaybettik ancak acımızı, ortak emeği görünür kılarak ve paylaşarak mini bir dosyaya dönüştürmeyi uygun bulduk. Bir anma yazısını 18. yılında Tiyatrotem’le özdeşleşen Ayşe Selen’e yakıştıramadık. Tülin Sağlam’ın emeğiyle hazırlanan ve Tiyatrotem’in diğer kurucusu, Ayşe Selen’in yol arkadaşı Şehsuvar Aktaş’ın yanı sıra Beliz Güçbilmez, Çetin Sarıkartal, Ayşe Bayramoğlu, Başak Ergil, Ceren Özcan ve Züleyha Çubuk’un katkılarıyla oluşan bu bölümü özellikle genç tiyatrocuların yolunu aydınlatması dileğiyle sizlerle paylaşıyoruz.
Bundan böyle zaman zaman dergimize tiyatro topluluklarını tanıtan bir bölüm eklemeye karar verdik. Bu dizinin ve Bahar sayımızın ilk konuğu Mek’an Sahne. Grubun seçilmesindeki nedenlerden biri yine dolaylı olarak dosya konumuza ve bu sayının bağlamına uyan Mek’an Sahne’nin tiyatroya bakışı oldu. ‘’Bir Oyun Üç Bakış’’ adlı bölümümüzün konuğu ise Altıdan Sonra Tiyatro ve Pera Palas ortak yapımı Pera’nın Zamanı adlı oyun. Pera Palas Oteli’nde farklı bir seyirci deneyimi sunan bu yapımı yine önce içeriden üretenler, oyunun yönetmeni ve yazarlarından olan Yaman Ömer Erzurumlu ve oyuncu Erkan Kortan anlatıyor. İkinci olarak bir eleştirmen, dergimiz yazarlarından Zeynep Kızılgöl oyunu yazıyor ve son olarak oyun seyircilerin izlenimleriyle değerlendiriliyor.
TEB Oyun Dergisi’nin bir etkinliği olan oyun sonrası seyirciyle paylaşım için bu kez BGST’nin Zabel oyununu seçtik. Moderatörlüğünü editörümüz Tijen Savaşkan’ın üstlendiği bu etkinlik, Banu Başkaya’nın desteğiyle yazıya döküldü. Londra’dan bir pandomim festivalini Meral Harmancı, 22. Bursa Uluslarararası Çocuk ve Gençlik Festival değerlendirme yazılarının sonuncusunu Banu Çakmak kaleme aldı. Bir çocuk oyunu olan Bir Sinderalla Masalı eleştirisiyle Nihal Kuyumcu’ya ve son olarak Kosova’dan dört oyunun yer aldığı kitapla Senem Cevher’e sayfalarımızda yer vererek sizlere veda ediyoruz. Tiyatroya yolu düşen, gönlü düşen ve emek veren herkesin Dünya Tiyatro Günü Kutlu olsun. ‘’Tiyatro Özgür Olsun.’’
İÇİNDEKİLER
EDİTÖR TİJEN SAVAŞKAN
27 Mart Dünya Tiyatro Günü Ulusal Bildiri / Tiyatronun Ustaları ZEHRA İPŞİROĞLU
İnsanların Yürekleri Buz Kesince Göçmenleeeer ZEHRA İPŞİROĞLU
Ne Kadar ve Nereye Kadar Alternatif NEDİM SABAN
KONUK EKİP
Anlatı Mek’an’da Bir Andır MEK’AN SAHNE EKİBİ
SÖYLEŞİ
Erika Fischer-Lichte İle Söyleşi: Anlamaya Karşı Deneyimleme TINA PERIC / ÇEV. EYLEM EJDER
ELEŞTİRİ
When in Rome’a Hoş Geldiniz! AYFER ÇİÇEK
Toronto’dan Bir Hamlet BERNA ATAOĞLU
TİYATROTEM 18. YILINDA –Ayşe Selen’in anısına, saygıyla…
Şehsuvar Aktaş ile Tiyatrotem Üzerine Söyleşi TÜLİN SAĞLAM
Aşk İle Bir Dahi AYŞE BAYRAMOĞLU
Kuklanın Sahnesel Varlığı BELİZ GÜÇBİLMEZ
Eşikte Temgiller CEREN ÖZCAN
Tiyatrotem İle Alanda Yaşamak ZÜLEYHA ÇUBUK
Gelenek, Bellek, Kültür Ekseninde Tiyatrotem Çevirileri BAŞAK ERGİL
Tiyatrotem Oyunlarına Nasıl Katıldım? ÇETİN SARIKARTAL
DOSYA: TEK KİŞİLİK OYUN VE ANLATI
Sanatçının Ustalığını Sınayan Bir Tiyatro Türü AYŞEGÜL YÜKSEL
Biz Galiba Anlatı Seviyoruz ESEN ÇAMURDAN
Deneyim Anlatıları EYLEM EJDER
Yiğit Sertdemir: “Sahneyi Anlamak mı, ‘An’lamak mı Önemli?” – Söyleşi: ZEHRA BİLGİN
Oyuncu ve Yazarlar Deneyimlerini Anlatıyor – Söyleşi: EMRE YÜKSEL
Babamın Toprakları FULDEN AYTAÇ
BİR OYUN ÜÇ BAKIŞ: PERA’NIN ZAMANI
Yaman Ömer Erzurumlu ve Erkan Kortan Pera’nın Zamanı’nı Anlatıyor
Her Şeyin Başlayıp Bittiği Yerde: Pera’nın Zamanı ZEYNEP KIZILGÖL
Pera’nın Zamanı Seyirci İzlenimleri
TEB OYUN ETKİNLİĞİ
BGST-ZABEL Oyunu Seyircili Söyleşi – BANU BAŞKAYA
FESTİVAL/İZLENİM/ÇOCUK TİYATROSU
Londra Pandomim Festivali’nden – MERAL HARMANCI
Tiyatro Alkış’tan Bir Sindirella Masalı NİHAL KUYUMCU
22. Uluslararası Bursa Çocuk ve Gençlik Tiyatroları Festivali BANU ÇAKMAK
KİTAP TANITIM
Kosova’dan Dört Yeni Oyun: Rüya Birimi, Kavşaktaki Kafe, Mahzen, Sivrisineği Öldürmek SENEM CEVHER
DUYURU
TEB 2018 Ödülleri 27 Mart Dünya Tiyatro Günü’nde Açıklandı — 120
TEB OYUN SATIŞ NOKTALARI:
İstanbul: Mephisto Kitabevi, Beyoğlu, Beşiktaş, Kadıköy
Ankara: İmge Kitabevi
Yine (0 212) 249 87 37-38 numaralı telefonu arayarak sipariş verebilirsiniz. Görüş, öneri ve yazılarınızı teboyundergi@gmail.com adresine iletebilirsiniz.
İÇİNDEKİLER
EDİTÖR TİJEN SAVAŞKAN
27 Mart Dünya Tiyatro Günü Ulusal Bildiri / Tiyatronun Ustaları ZEHRA İPŞİROĞLU
İnsanların Yürekleri Buz Kesince Göçmenleeeer ZEHRA İPŞİROĞLU
Ne Kadar ve Nereye Kadar Alternatif NEDİM SABAN
KONUK EKİP
Anlatı Mek’an’da Bir Andır MEK’AN SAHNE EKİBİ
SÖYLEŞİ
Erika Fischer-Lichte İle Söyleşi: Anlamaya Karşı Deneyimleme TINA PERIC / ÇEV. EYLEM EJDER
ELEŞTİRİ
When in Rome’a Hoş Geldiniz! AYFER ÇİÇEK
Toronto’dan Bir Hamlet BERNA ATAOĞLU
TİYATROTEM 18. YILINDA –Ayşe Selen’in anısına, saygıyla…
Şehsuvar Aktaş ile Tiyatrotem Üzerine Söyleşi TÜLİN SAĞLAM
Aşk İle Bir Dahi AYŞE BAYRAMOĞLU
Kuklanın Sahnesel Varlığı BELİZ GÜÇBİLMEZ
Eşikte Temgiller CEREN ÖZCAN
Tiyatrotem İle Alanda Yaşamak ZÜLEYHA ÇUBUK
Gelenek, Bellek, Kültür Ekseninde Tiyatrotem Çevirileri BAŞAK ERGİL
Tiyatrotem Oyunlarına Nasıl Katıldım? ÇETİN SARIKARTAL
DOSYA: TEK KİŞİLİK OYUN VE ANLATI
Sanatçının Ustalığını Sınayan Bir Tiyatro Türü AYŞEGÜL YÜKSEL
Biz Galiba Anlatı Seviyoruz ESEN ÇAMURDAN
Deneyim Anlatıları EYLEM EJDER
Yiğit Sertdemir: “Sahneyi Anlamak mı, ‘An’lamak mı Önemli?” – Söyleşi: ZEHRA BİLGİN
Oyuncu ve Yazarlar Deneyimlerini Anlatıyor – Söyleşi: EMRE YÜKSEL
Babamın Toprakları FULDEN AYTAÇ
BİR OYUN ÜÇ BAKIŞ: PERA’NIN ZAMANI
Yaman Ömer Erzurumlu ve Erkan Kortan Pera’nın Zamanı’nı Anlatıyor
Her Şeyin Başlayıp Bittiği Yerde: Pera’nın Zamanı ZEYNEP KIZILGÖL
Pera’nın Zamanı Seyirci İzlenimleri
TEB OYUN ETKİNLİĞİ
BGST-ZABEL Oyunu Seyircili Söyleşi – BANU BAŞKAYA
FESTİVAL/İZLENİM/ÇOCUK TİYATROSU
Londra Pandomim Festivali’nden – MERAL HARMANCI
Tiyatro Alkış’tan Bir Sindirella Masalı NİHAL KUYUMCU
22. Uluslararası Bursa Çocuk ve Gençlik Tiyatroları Festivali BANU ÇAKMAK
KİTAP TANITIM
Kosova’dan Dört Yeni Oyun: Rüya Birimi, Kavşaktaki Kafe, Mahzen, Sivrisineği Öldürmek SENEM CEVHER
DUYURU
TEB 2018 Ödülleri 27 Mart Dünya Tiyatro Günü’nde Açıklandı — 120