SABANCI VAKFI’NIN KAZI ÇALIŞMALARINI DESTEKLEDİĞİ METROPOLİS ANTİK KENTİ, GRİFONLU SOYLU KOLTUĞU İLE ZİYARETÇİLERİNİ BEKLİYOR
Sabancı Vakfı’nın desteğiyle gerçekleştirilen Ana Tanrıça kenti Metropolis’teki kazı çalışmalarında korunmuş halde bulunan “Grifonlu Soylu Koltuğu” yeniden yontularak Antik Tiyatro’daki iki bin yıllık özgün yerine döndü. Heykeltıraş Sinan İlhan tarafından pantograf tekniği kullanılarak mermerden yontulan koltuğun yeniden Antik Tiyatro’daki yerine yerleştirildiği tören, Sabancı Vakfı Genel Müdürü Nevgül Bilsel Safkan ve Manisa Celal Bayar Üniversitesi Arkeoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Serdar Aybek ev sahipliğinde gerçekleştirildi. 1995 yılında Metropolis Antik Kenti’nin en dikkat çekici yapılarından biri olan Antik Tiyatro’da bulunan Grifonlu Soylu Koltuğu’nun aslı İzmir Arkeoloji Müzesi’nde sergileniyor.
Sabancı Vakfı’nın kültür-sanat faaliyetleri içinde Metropolis kazılarına verilen desteğin önemli bir yeri olduğunu belirten Sabancı Vakfı Genel Müdürü Nevgül Bilsel Safkan, “2003 yılından bu yana kazılara destek veriyor; antik kentin tarihi zenginliklerinin gün yüzüne çıkmasına katkıda bulunuyoruz. Dünya ve ülkemiz arkeoloji dünyasının merakla beklediği buluntuları biz de heyecanla takip ediyoruz. Tarihe ışık tutmak kadar, buluntuları korumanın ve daha fazla kişiyle buluşturmanın da önemli olduğuna inanıyoruz. Kazılarda elde edilen 11 binin üzerinde tarihi eser, bugün İzmir Arkeoloji,İzmir Tarih ve Sanat ile Selçuk Efes müzelerinde sergileniyor. Bu eserlerden biri de, Metropolis Antik Kenti’nin en dikkat çekici yapılarından biri olan Antik Tiyatro’da bulunan Grifonlu Soylu Koltuğu. 1995 yılı kazı çalışmalarında bulunan ve İzmir Arkeoloji Müzesi’nde sergilenen koltuk, orijinal eserden alınan kalıpla aslına uygun olarak yeniden yontuldu. Bugün, Grifonlu Soylu Koltuğu 2 bin yıllık yerine yerleştirmek için bir aradayız. Grifonlu Soylu Koltuğu, bundan böyle Metropolis’i ziyaret edenleri yerinde karşılayacak. Metropolis’in ulusal ve uluslararası platformda tanınmasını sağlayan ve kentin sembolü haline gelen Grifonlu Soylu Koltuğun yeniden Metropolis’e dönmesinden büyük mutluluk duyuyorum” dedi.
Yurt içi ve yurt dışındaki farklı üniversitelerden bilim insanlarının katıldığı uluslararası arkeoloji projesinin alan çalışmalarının başkanlığını yürüten Manisa Celal Bayar Üniversitesi Arkeoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Serdar Aybek ise, “8 Eylül 1995 tarihinde henüz bir arkeoloji öğrencisi iken keşfine tanık olduğum grifonlu soylu koltuğunun 23 yıl sonra orijinaline sadık bir replikası ile bulunduğu noktaya geri dönmesini görmek bizler için heyecan verici. İzmir Arkeoloji Müzesi’ndeki Metropolis salonunda sergilenen ve geniş bir kitleye tanıtma imkanı bulduğumuz bu nadide eser bundan böyle antik kent ziyaretçileri tarafından yerinde de görülebilecektir. Heykeltıraş Sn. Sinan İlhan’ın itinayla çalışıp emek verdiği mermer koltuk bence günümüzde tiyatroya eklenen yeni bir eser olarak nitelendirilmelidir. Metropolis tiyatrosu tarih boyunca çeşitli yıkımlar geçirmiş ve değişikliklere uğramıştır. Bu kapsamda özellikle Roma Dönemi içinde diğer koltukların yerleri değiştirilmiş yeni sunaklar ilave edilmiştir. Bizler de bugün yerine yerleştirdiğimiz koltuğu kendi dönemimizin ilavesi olarak görmeliyiz. Emeği geçen tüm heyet üyelerimize ve projenin gerçekleşmesi için gerekli izinleri sağlayan başta Kültür ve Turizm Bakanlığı olmak üzere, Sabancı Vakfı ve tüm yöneticilerine şükranlarımızı sunuyoruz” dedi.
Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü izinleri ve katkıları yanında, Sabancı Vakfı’nın destek verdiği Metropolis Antik Kenti kazı çalışmaları, 28 yıldır tarihin bilinmeyenlerini gün ışığına çıkarmayı sürdürüyor. Kentte 20 Temmuz’da başlayan 2018 yılı kazı çalışmaları devam ediyor.
1990’dan bu yana sürdürülen kazılarla gün yüzüne çıkarılmaya çalışılan Metropolis Antik Kenti, İzmir’in Torbalı ilçesine bağlı Yeniköy ve Özbey mahalleleri arasında yer alıyor. Metropolis’in tarihi, kentin yakınlarındaki Geç Neolitik Çağı ilk yerleşim izlerinden Klasik Çağ’a, Helenistik Çağ’dan Roma ve Bizans dönemlerine, Beylikler ve Osmanlı tarihine kadar uzanıyor.
Bugüne kadar yapılan kazılar sonunda Helenistik Döneme ait Tiyatro, Bouleuterion (Meclis Binası), Stoa (Sütunlu Galeri) ile Roma İmparatorluğu Dönemi’nde inşa edilen iki hamam yapısı, hamam ve palaestra (Spor Alanı) kompleksi, Mozaikli Salon, Peristyl Ev, Dükkânlar, Genel Tuvalet, Sokaklar gibi antik kent dokusunu oluşturan yapılar ve mekânlar bulundu. Ayrıca bu mekânların kazı çalışmaları sırasında seramik, sikke, cam, mimari parçalar, figürler, heykeller, kemik ve fildişi eserler, pithos (depolama küpü) ve birçok maden eserden oluşan 11 binin üzerinde tarihi eser gün yüzüne çıkartıldı. Kazılarda elde edilen eserler, bugün İzmir Arkeoloji Müzesi,İzmir Tarih ve Sanat ile Selçuk Efes müzelerinde sergileniyor.